مرکز بافت فرش دورو

فرش دورو ابریشم یکی از انواع فرش های ایرانی است که به سبب داشتن ویژگی های متمایز و خاص دارای شهرت فراوانی است ، فرش دورو ظاهر خاصی دارد که به راحتی می توان از آن به محل بافت فرش پی برد. این فرش توسط مردمان ترکمن ایران بافته می شود و به قالی ترکمن نیز معروف است. این فرش به سبب این که از طرح و نقش ، تکنیک ، ترکیب بندی و رنگ خاصی برخوردار است به عنوان یک اثر با ارزش هنری به حساب می آید و به همین دلیل است که فرش دورو مشتریان زیادی از تمام دنیا دارد.

روستای دویدوخ مرکز بافت فرش دورو ابریشم
فرش دورو ابریشم - روستای دویدوخ

از روستای دویدوخ بعنوان مرکز فرش دورو ابریشم نام برده می شود. از زمان های بسیار دور در این روستا فرش دورو ابریشم بافته می شود و قدمتی طولانی دارد. ساکنان این روستا از طریق بافت فرش دورو امرار معاش می کنند و در واقع هنر خود را به جهانیان عرضه می کنند. برخی از فرش های دستباف این روستا به دلیل این که از ارزش بالایی برخوردار هستند به ثبت جهانی نیز رسیده اند که در نوع خود قابل توجه هستند. این روستا در بخش مرزی خراسان شمالی و در راز و جرگلان واقع شده است.

آمار سالیانه
آماری که در مورد بافت فرش دورو وجود دارد نیز بسیار قابل توجه است. بر اساس آمارها در هر سال حدود دو هزار متر مربع از این فرش در روستای دویدوخ بافته می شود و نکته ای که بسیار اهمیت دارد این است که هیچکدام از این فرش ها در اصطلاح روی دست بافندگان نمی ماند چرا که بسیاری از مشتریان در انتظار پایان یافتن بافت فرش ها هستند. در استان خراسان شمالی و با محوریت روستای دویدوخ در حدود چهارصد دار قالی برای بافت فرش دورو ابریشم وجود دارد. اکثریت فرش های دورو ابریشم که در این خطه بافته می شوند به کشورهای خارجی صادر می شوند که چیزی در حدود ۸۰% کل فرش های ابریشم دورو بافته شده را شامل می شود. کشورهایی اروپایی ، ژاپن و کشورهای حاشیه نشین خلیج فارس از مهمترین مشتریان فرش ابریشم دورو هستند.

ابعاد فرش
به طور کلی فرش هایی که بافته می شود در ابعاد مختلفی هستند و فرش دورو هم که در شهرستان راز و جرگلان به خصوص روستای دویدوخ بافته می شود در ابعاد مختلف بافته می شود ولی فرش دورو ابریشم در این منطقه یک ابعاد متداول دارد که در بین بافندگان آن بسیار رایج است. در حالت معمول ابعاد فرش دورو ابریشم در این منطقه ۲ متر در ۱٫۴۰ سانتی متر می باشد که به عنوان اندازه استاندارد جا افتاده است.

خواندن مطلب  بهترین تراکم فرش ماشینی چقدر است؟
تولید ابریشم
فرش دورو ابریشم - نخ ابریشم
ابریشم های که برای بافت فرش دورو استفاده می شود ، ابریشم های طبیعی هستند و نکته جالب در مورد ابریشم های فرش دورو این است که مردم ترکمن که در زمینه بافت فرش دورو ابریشم فعالیت می کنند خودشان اقدام به تولید ابریشم طبیعی می کنند و برای بافت فرش آماده می کنند. مردمان ترکمن در ابتدا از برگ های درخت توت و کرم ابریشم برای تولید پیله اقدام می کنند و زمانی که پیله آماده شد فرایند تهیه نخ ابریشم آماده می شود و از آنجا که این نخ ها خام هستند و نیاز به رنگرزی دارند با بهره بردن از رنگ های طبیعی نخ های ابریشمی را رنگ می کنند و سپس از طرح ها ، نقشه ها و ذهن های مبتکر و خلاق خود برای بافت فرش دورو بهره میگیرند.

چله کشی فرش دورو
چله کشی فرش دورو ابریشم به دو صورت ثابت و گردان انجام می شود که هم دارای تفاوت هایی هستند و هم از شباهت های برخوردارند. چله کشی های ثابت فرش دورو ابریشم با استفاد از یک زهوار انجام می گیرد. محاسباتی که برای چله کشی های ثابت و گردان انجام می پذیرد از یک نوع هستند و هر دو آن ها در وسط دار قالی قرار داده می شوند. از آنجا که در چله کشی فرش دورو ابریشم ، بافت در دو طرف فرش انجام می گیرد ممکن است که با توجه به رجشمار از مواد اولیه ای استفاده شود که ظریف تر هستند و یا ممکن است سی الی پنجاه درصد در تراکم بافت پایین بیاید.

نحوه چله کشی
به منظور چله کشی ثابت فرش دورو ابریشم در ابتدا تعداد گره ها بر اساس نقشه در نظر گرفته می شود و محاسباتی انجام می گیرد و بر اساس آن در میانه دار یک زهوار را می بندند. در این روش چله کشی ، محورهای در نظر گرفته برای گردش تارها هم زیر دار و همسردار می باشند. برای این منظور در شروع کار از زیردار، در ابتدا گره اول ایجاد می شود و از زیر زهوار ، نخله چله رد داده می شود و بالای سردار به زیر دار فرستاده می شود و سپس از بالای زهوار به طرف زیردار فرستاه و پیچ می خورد و در ادامه روی زیردار می آید و سپس این مسیر به مانند قبل تا پایان چله کشی تکرار می شود.